Lê Thị Thu Hoà – KHXH
- Vai trò của trích dẫn tài liệu tham khảo trong trích dẫn
Trong quá trình học tập, nghiên cứu, học viên (Người học – người nghiên cứu) thường thực hiện các khá luận, luận văn, luận án, báo cáo nghiên cứu khoa học, bài báo đăng trên các tạp chí…Vì vậy, khi tham khảo các tài liệu học viên phải thừa nhận, minh bạch hóa các kết quả nghiên cứu của các tác giả khác. Bất kể học viên công bố dưới hình thức nào như: sách, giáo trình, bài báo, kỉ yếu hội thảo, ảnh, web…cần được trích dẫn. Việc thừa nhận ý tưởng của người khác là một yêu cầu đạo đức và trách nhiệm của người nghiên cứu học thuật.
Trích dẫn tài liệu tham khảo có nhiều ý nghĩa khác nhau:
Trích dẫn tài liệu tham khảo có ý nghĩa quan trọng đối với báo cáo nghiên cứu khoa học (làm tăng giá trị đề tài nghiên cứu nhờ có đối chiếu, tham khảo, so sánh,… với các nguồn tài liệu từ bên ngoài, thể hiện rõ nguồn gốc các thông tin thu thập được). Cho phép người đọc và tác giả và bài nghiên cứu có thể xác nhận tính đúng đắn của thông tin đã trích dẫn
Thông qua tìm kiếm bạn biết đến các nguồn tài liệu đáng tin cậy, cách thức trích dẫn ở các tạp chí và cơ sở đào tạo khác nhau.
Nhờ quá trình tìm kiếm và chọn lọc những thông tin có chất lượng, giúp làm tăng khả năng tự học, tự tìm kiếm thông tin và khai thác thông tin. Thông quá đó giúp nhà nghiên cứu chủ động lĩnh hội kiến thức, mở rộng tầm nhìn khi học tập và nghiên cứu.
Việc minh bạch hóa nguồn tài liệu tham khảo sẽ bồi dưỡng ý thức đạo đức nghề nghiệp, tránh hành động đạo văn của nhà nghiên cứu. Đặc biệt trong thời đại công nghệ thông tin, việc trích dẫn giúp các nhà khoa học có cùng xu hướng nghiên cứu kết nối với nhau, tăng uy tín khoa học của bản thân và tổ chức công tác.
Đối với người có nghiên cứu được trích dẫn, có ý nghĩa cho thấy sự tôn trọng và ghi nhận của người viết đối với sản phẩm của người khác. Đó chính là văn hóa và đạo đức của nhà nghiên cứu.
Đối với các nghiên cứu có trích dẫn minh bạch với lập luận chặt chẽ với nhiều kiến thức bổ trợ được trích dẫn từ các nguồn uy tín sẽ tăng thêm tính xác thực cho lập luận của bạn. Qua đó chứng tỏ bạn là người thực sự dày công nghiên cứu với chủ đề nghiên cứu.
- Các quy tắc viết trích dẫn
Tài liệu được trích dẫn trong bài viết phải có trong danh mục tài liệu tham khảo
Tài liệu liệt kê trong danh mục tham khảo phải có trích dẫn trong bài viết.
Cách trích dẫn phải có tính thống nhất trong toàn bộ bài viết và phù hợp với cách trình bàu danh mục tài liệu tham khảo.
Trích dẫn tài liệu tham khảo cần tuân thủ các quy tắc sau: (1) Trích có chọn lọc; (2) Không trích (chép liên tục và tất cả); (3) Không tập trung vào một tài liệu; (4) Trước và sau trích phải có chính kiến của người viết; (5) Câu trích đoạn trích phải để trong ngoặc kép. Ngoài ra, ở các tạp chí và các cơ sở đào tạo khác nhau sẽ có yêu câu trích dẫn khác nhau, cần nắm chắc và tuân thủ các nguyên tắc này.
- Sử dụng phần mềm trích dẫn để tăng tính chuyên nghiệp trong quản lý và trích dẫn tài liệu
Ngày nay có rất nhiều các phần mềm cho phép tìm kiếm, quản lý, và trích dẫn tài liệu khảo như: zotezo, endnode, mendelay…Việc học cách thức sử dụng các phần mềm này giúp nhà nghiên cứu nhanh chóng tiếp cần kho tài liệu của Thế giới và trong nước; Tải đầy đủ các thông tin từ các tài liệu này; Trích dẫn nhanh chóng theo các style trích dẫn của hàng ngàn tạp chí và cơ sở đào tạo trong và ngoài nước. Đặc biệt, việc sử dụng các phần mềm này giúp các nhà nghiên cứu tiết kiệm thời gian, cập nhật và chỉnh sửa tài liệu tham khảo nhanh chóng, chuyên nghiệp.
